Blog

Yönlendirilebilir Yatay Delgi: Kazısız Altyapının Hassas Çözümü

Yönlendirilebilir yatay delgi, modern şehirlerin altyapı ihtiyaçlarını karşılamada devrim yaratan kazısız geçiş teknolojilerinin en gelişmiş yöntemidir ve yeraltı hatlarının metrelerce derinlikte hassas bir şekilde döşenmesini sağlarken yüzeye minimum zarar verir. Bu ileri teknoloji sayesinde elektrik kabloları, su hatları, kanalizasyon sistemleri ve fiber optik altyapı gibi kritik bağlantılar, yolları kazmadan ve trafiği aksatmadan güvenli bir biçimde tamamlanır.

Yönlendirilebilir Yatay Delgi Nasıl Çalışır

Sistem, pilot delik açma, genişletme ve boru çekme olmak üzere üç temel aşamada çalışır ve her aşama hassas ekipmanlarla kontrol edilir. İlk aşamada özel delici başlık yeraltında ilerlerken GPS ve elektronik hedefleme sistemleri milimetrik hassasiyetle konumu izler, böylece mevcut altyapıya zarar vermeden güvenli geçiş sağlanır. Operatör yerüstünden anlık veri alarak delici başlığın yönünü kontrol eder, engelleri tespit eder ve güzergahı optimize eder. Pilot delik tamamlandıktan sonra genişletme kafası çekilerek hat çapı büyütülür ve son aşamada boru veya kablo sisteme çekilerek yerleştirilir.

Yönlendirilebilir Yatay Delgi Avantajları

Geleneksel kazı yöntemlerine kıyasla yönlendirilebilir yatay delgi teknolojisi hem maliyet hem de zaman açısından üstün avantajlar sunar ve şehir yaşamını aksatmadan projelerin tamamlanmasını sağlar. Yüzeyde sadece giriş ve çıkış noktalarında küçük çalışma alanları gerektiğinden yollar, kaldırımlar ve yeşil alanlar korunur, restorasyon maliyetleri ortadan kalkar ve trafik akışı kesintiye uğramaz. Projeler %40-50 daha hızlı tamamlanır, iş gücü ihtiyacı azalır ve toplam maliyet düşer, ayrıca çevresel etki minimize edildiği için gürültü kirliliği ve toz oluşumu en aza iner. GPS ve lazer güdümleme sistemleri sayesinde milimetrik doğrulukla çalışılır, mevcut altyapıya zarar riski minimuma iner ve hassas zemin koşullarında bile güvenli uygulama yapılır.

Kullanım Alanları ve Uygulamalar

Yönlendirilebilir yatay delgi teknolojisi geniş bir yelpazede kullanılır ve özellikle fiber optik kablo döşeme projelerinde tercih edilen birinci yöntemdir. Telekomünikasyon altyapısı, elektrik dağıtım kabloları ve doğalgaz hatları gibi kritik altyapılar bu teknikle güvenle döşenir, otoyol ve demiryolu altı geçişler kazı yapmadan tamamlanır, nehir ve kanal altı bağlantılar çevreye zarar vermeden kurulur. Havaalanı pist altı gibi hassas bölgelerde bile uygulama yapılabilir, park ve yeşil alan koruma projelerinde doğa dostu çözüm olarak öne çıkar, tarihi bölgelerde ve yoğun yerleşim alanlarında üst yapıya müdahale etmeden altyapı yenilenir.

Teknik Kapasiteler ve Zemin Uyumu

Modern yönlendirilebilir yatay delgi makineleri 50 mm ile 1200 mm arasında çaplarda çalışabilir, tek seferde 500 metreye kadar uzunlukta hat döşeme kapasitesine sahiptir ve çeşitli zemin koşullarına adapte olur. Kumlu, killi, çakıllı zeminlerde ve yumuşak kaya formasyonlarında başarılı sonuçlar alınır, modern ekipmanlar sayesinde yeraltı su seviyesi yüksek bölgelerde bile güvenli çalışma yapılır. İtme gücü 50 ton ile 840 ton arasında değişen makineler farklı proje gereksinimlerine cevap verir, elektronik hedefleme sistemleri sayesinde derinlik ve yön kontrolü sürekli izlenir, zemin direncine göre otomatik ayarlamalar yapılır.

DELTEK Yönlendirilebilir Yatay Delgi Hizmetleri

DELTEK Kazısız Geçiş Teknolojileri olarak 20 yıldır yönlendirilebilir yatay delgi alanında Türkiye genelinde hizmet sunuyoruz ve İstanbul ile İzmir ofislerimizden kamu ve özel sektör projelerinde uzman kadromuzla çalışıyoruz. Modern ekipman parkurumuz GPS güdümleme ve lazer hedefleme sistemleriyle donatılmıştır, farklı çaplarda ve mesafelerde yüzlerce başarılı proje tamamladık, kalite, güvenlik ve çevre standartlarına tam uyum sağlıyoruz. Zemin etüdünden proje tamamlanmasına kadar tüm süreçlerde profesyonel destek veriyoruz, fiber optik döşeme, elektrik ve su hatları gibi her türlü altyapı projesinde deneyimliyiz.

Yönlendirilebilir Yatay Delgi (YYD) mevcut şehir altyapılarını yenileme ya da sıfırdan imal etme konusunda öncelikli yöntem olmaya devam ediyor. Ülkemizde birçok projede daha küçük ölçekli benzerlerini görsek de (~700 metre uzunluk, 500mm çap, 2016 Deltek biten projeler) uluslararası alanda kırılan yeni rekorlar gelecek için son derece ümit verici. Bunlardan bir tanesi olan Miami, ABD kanalizasyon projesi örnek teşkil etmesi bakımından son derece önemli.

Bilindiği gibi Miami sadece ABD ‘nin değil dünyanın en önemli turizm merkezlerinden biri. Sadece 2016’da 15,8 milyon turist ziyaret etmiş. (bkz. http://partners.miamiandbeaches.com/tools-and-resources/research-and-statistics ) Hal böyleyken şehrin altyapısı (özellikle de kanalizasyon ve atık su boru hatları) başlı başına bir sorun teşkil ediyor.

Yapım esnasında etrafa verilen rahatsızlıktan dolayı hemen hemen her turistik bölgenin en büyük sorunu yeterli inşaat süresine sahip olamamasıdır. Şehir yönetimleri, turizm potansiyelini olumsuz etkileyeceğinden kırım, döküm, inşaat…vb. işleri mümkün olduğunda ötelemeye ya da başka yöntemlerle çözmeye eğilimlidir. Ancak 2013’ten beri alarm veren şehrin basınçlı kanalizasyon hattı artık felaket seviyesine gelince şehir yönetimi neşteri eline almaya karar verdi. Önce PipeDiver™ ile hasarlı bölümlerin tespiti ve ne yazık ki onarımının mümkün olmadığı görüldü. Arkasından en verimli yapım metodu olarak Yönlendirilebilir Yatay Delgi (YYD) seçildi.

Ancak bölgedeki yer üstü faaliyetlerinin son derece hassas olmasının yanında bir başka sorun da yenileme yapılacak bölgenin neredeyse tamamen yüksek dayanımlı bir kireç taşı formasyonu üzerinde konumlanmış olmasıydı. YYD açısından kaya delgi imalatları her zaman mümkün ancak maliyetli olmuştur. Ayrıca daha fazla ilgi ve daha profesyonel ekip-ekipman gereksinimini de unutmamak gerekir.

1000 metre uzunluğunda, 54” (1355,4mm) çapında SDR17 HDPE borunun kısıtlı bir alanda kaya formasyonu içerisinde yer altına alınması dünyanın her yerinde zor bir iştir. Bu iş için 450 tonluk Vermeer (D1000x900) makine, American Auger P-750 (3000lt/m) ve Tulsa Rig Iron TT-660 (2700lt/m) çamur pompaları kullanılmış. Yaklaşık 72” (1807,2mm) genişletme yapılmış.

Her inşaat projesinde olduğu gibi Yönlendirilebilir Yatay Sondaj imalatlarında da verimlilik zaman ile ters orantılıdır. Uzun bir hat yapmak önemlidir. Ancak ne kadar zaman içerisinde yaptığınız işin değerini tayin eder.

Ülkemizde maalesef yatay delgi firmalarındaki yetersiz teknik personel/bilgi ve kısıtlı lojistik destek nedeniyle projelerdeki başarı işin ne kadar zaman içerisinde bitirildiği ile değil bitirilip bitirilemediği ile ölçülüyor. Bu aslında sektörde daha ne kadar çok yolumuz olduğu ile ilgili özet bir tablo sunuyor. Hatta geçmişte Deltek olarak söz konusu projeyi detaylı planlama ve özverili çalışma sayesinde öngörülen süreden önce bitirdiğimiz birçok proje oldu. Ancak ilginçtir ki bu projelerden bazılarında işin erken bitirilmesi sebebiyle ödüllendirilme şöyle dursun, işveren tarafından sürenin kısalmasından dolayı maliyetlerimizin düşmüş olabileceği gerekçesiyle kontrat bedelinin “hakedilmediği” ve hakedişte kesintiye gidilmesi gerektiği gibi insan aklının sınırlarını zorlayan(!) taleplerle karşılaştık. Şaşkınlığımızı gizleyemediğimiz bu olaylar bir süre sonra tekrarlanınca yapılan işin yarattığı toplam faydadan ziyade o işe verdiğiniz mesai süresinin kıymet bulduğu bir coğrafyada yaşadığımız gerçeği bir kez daha yüzümüze çarptı.

Bunun tam aksi bir iş kültürünün hüküm sürdüğü ABD’de tam da bu konuya örnek teşkil edecek bir olay yaşandı. Underson Underground Inc. ( www.andersonug.com ) isimli Minnesota orjinli orta batı kısımda hizmet veren bir altyapı şirketi 1 (bir) gün içerisinde tam 1030 metre (3380ft) hat yaparak bu alanda yeni bir rekorun sahibi oldular. Toplamda 7620 metrelik parkuru ise 14 günde bitirdiler.

Diğer bir çarpıcı nokta ise bütün bu rekorları öyle çok büyük makinelerle değil Ditch Witch’in JT25 model (~12 tonluk) HDD makinesi ile başardılar. Ülkemizde gün geçtikçe artan yatay sondaj projelerinin akabinde (aynı fotoğraf makinelerindeki gereksiz yüksek megapiksel talebi gibi) işverenler tarafından sebebini anlayamadığımız bir şekilde artan yüksek tonajlı makine talebinin birçok projede gereksiz olduğunu kanıtlaması açısından son derece manidar.

Her ne kadar Anderson Underground firmasını bu başarısından dolayı tebrik ediyorsak da böylesine hızlı iş bitirmelerinden dolayı ödemelerini kesintisiz alıp alamadıkları konusunda endişeliyiz.